Syntheseonderzoek archeologie, subsidie Agentschap Onroerend Erfgoed
Sinds het begin van de 21ste eeuw is er een enorme vooruitgang op het vlak van conflictarcheologie, en dan vooral van de Eerste Wereldoorlog. Dit werd nog versterkt door de eeuwherdenking, populaire media en de tentoonstelling ‘Sporen van oorlog’ in het In Flanders Fields Museum. Onderzoek in Vlaanderen speelt hiermee een prominente rol in het internationaal onderzoeksveld van de interdisciplinaire conflictarcheologie. In 2020 zal het 80 jaar geleden zijn dat de Tweede Wereldoorlog in België startte. Ook voor dit tweede wereldwijde conflict geldt ondertussen dat het landschap en het archeologische bodemarchief als de allerlaatste getuigen van dit conflict overblijven, maar in Vlaanderen gebeurt pas sinds het laatste decennium sporadisch onderzoek naar archeologische resten van WO2.
Het is vooralsnog onduidelijk waaruit de archeologische resten van de Tweede Wereldoorlog precies bestaan. Wat kunnen we verwachten (zowel boven- als ondergronds)? Welke inzichten bieden de opgravingen die de laatste jaren WO2-archeologie hebben blootgelegd over de materiële cultuur? En wat zijn de specifieke uitdagingen, noden en methodologische invalshoeken van deze moderne conflict-archeologie? Dit zijn enkele van de belangrijkste vragen die we willen antwoorden door een onderzoek van de archeologische rapporten te koppelen aan niet-invasieve onderzoeksmethodes (historische luchtfotografie & lidar analyses).
Algemene doelstellingen van het project
- Overzicht van archeologisch onderzoek WO2 identificatie van regio’s met veel WO2-sporen
- Verzamelen en analyseren van WO2-luchtfoto’s die de geselecteerde regio’s bedekken
- Bovengronds bewaring van WO2-structuren bekijken aan de hand van het DHMV II (lidar)
- Uitdagingen rond de archeologie van WO2 identificeren en bekijken in Europese context
- Specifiek inzoomen op drie thema’s: crash sites van vliegtuigen, opgravingen van vliegvelden en de archeologie van de Atlantikwall
Directe output, op verschillende niveaus
De tentoonstelling Atlantikwall in Vogelvlucht, archeologie van de Tweede Wereldoorlog is gratis te bezichtigen in het natuurpark van het Provinciedomein aan Atlantikwall Museum Raversyde tot begin juni 2021
Aan de buitenmuur van het Atlantikwall Museum is een uniek 75 meter lang panorama van de Belgische kust te zien, bestaande uit Amerikaanse luchtfoto’s gemaakt op 4 augustus 1945. Het blijft permanent hangen en is vrij toegankelijk
Rond midden juni komt er een prachtige, groot formaat uitgave van die volledige luchtfotoreeks uit 1945, in de vorm van een rijk geannoteerd boek met honderden details over de Atlantikwall, het toerisme net na de oorlog, kusterfgoed, etc…
Verder komt er een publiekswebsite met interactieve fotosliders die historische luchtfoto’s confronteren met beelden vandaag, met opgravingen, en met lidar-visualisaties. We verwerken de resultaten tot wetenschappelijke publicaties over WO2-archeologie in Vlaanderen en over de combinatie van historische luchtfoto’s en opgravingsgegevens, waarbij we ook lezingen plannen om de resultaten bekend te maken op wetenschappelijke conferenties (onder voorbehoud gezien de omstandigheden). In het rapport komen ook aanbevelingen over het omgaan met WO2-archeologie. Door COVID is de deelname aan Archeologiedagen 2020 en de Europese Bunkerdag 2020 spijtig genoeg weggevallen, en er is ook geen openings- of sluitingsevenement voor de tentoonstelling kunnen doorgaan.
In samenwerking met
